Doelgroep
Opvoeden en bewust omgaan met de ontwikkeling van het kind begint al bij de geboorte. Dit is ook de reden dat het Moeder en Kind Programma zich richt op kinderen tussen de 0 en 4 jaar en niet zoals de meeste programma’s op kinderen vanaf van 2 of 2,5 jaar.

Waarom een Moeder en Kind Programma?
De moeder is een zeer belangrijk persoon in het leven van een kind. Helemaal in de veelvoorkomende situatie waarbij de vader afwezig is uit het huishouden of zelfs uit het leven van het kind. Het bevestigen van het belang van haar rol en de moeder vaardigheden eigen maken die ze nodig heeft om deze (niet te onderschatten) rol te vervullen, is het zwaartepunt van het programma.

Aanleiding
Een aanleiding voor het ontwikkelen van het Moeder en Kind Programma is de achterstand die sommige kinderen hebben als ze naar het basisonderwijs gaan. Gedurende de jaren dat we dit programma in de wijken aanbieden, hebben we regelmatig met medewerkers van basisscholen gesproken en hebben we veel gehoord over de problemen die op hun afkomen. Een groot probleem in de kleuterklassen is de taalvaardigheid van de kleuters en de mate waarin de kleuters zijn gewend om in een gestructureerd groepsproces mee te draaien. Enkele scholen waarmee we hebben gesproken, hebben te maken met een aantal kleuters per klas die dusdanig gedrag vertonen dat het onderwijsproces voor de gehele klas verstoord wordt.

Het programma
Ondersteuning van de ouders tijdens het opgroeien van hun jonge kinderen bestaat uit een aantal aspecten. Directe opvoedingsondersteuning, stimulering van het kind via spel, praktische informatie omtrent verschillende onderwerpen en het samenzijn van moeders en kinderen vormen de ingrediënten van het programma. Gedurende de uitvoering van het programma zijn zaken aangepast, toegevoegd en verwijderd totdat uiteindelijk het product ontstond zoals dit nu voor u ligt. De inhoud van het programma (curriculum) is aangepast op de doelgroep, namelijk moeders met kinderen tot vier jaar uit achterstandsgebieden in Rotterdam. Na een aantal jaar uitvoering en ontwikkeling is Bureau Frontlijn tot een beschreven methodiek en lesprogramma gekomen.

Doelstellingen

1. Het bevorderen van de interactie tussen moeder en kind 
Het eerste aspect van deze doelstelling vormt het centrale onderdeel van het programma. Het programma is gebaseerd op spel en interactieactiviteiten tussen moeder en kind. De begeleiders van het programma kunnen op deze manier direct coachend optreden op de interactie tijdens de activiteiten en tips en adviezen in de vorm van opvoedingsondersteuning meegeven. Moeders kunnen deze adviezen meteen in de praktijk brengen tijdens het programma en hierin ondersteund worden.

2. Het voorkomen, en indien nodig beperken of elimineren van achterstanden van het kind  
Uit de huisbezoeken van blijkt dat kinderen in de achterstandwijken niet of nauwelijks gestimuleerd worden in hun ontwikkeling.

• Er is weinig of geen speelgoed 
• Het aanwezige speelgoed sluit niet aan bij de leeftijd en ontwikkeling van het kind 
• Geen prentenboeken en of voorleesboeken 
• Onwetendheid van de ouders hoe ze in welke leeftijd- en ontwikkelingsfase hun kind het best kunnen ondersteunen en opvoeden.
• Er zijn grote taalachterstanden. Opvallend is het dat taalachterstanden niet exclusief bestaan onder de allochtone deelnemers aan het programma. Ook onder de autochtone kinderen constateren wij taalachterstanden. Bij deze kinderen is vaak sprake van meerdere risicofactoren in het gezin

Om achterstanden in de ontwikkeling van kinderen tot een minimum te beperken biedt het Moeder en Kind Programma uitdagende, activiteiten voor de kinderen van nul tot vier jaar. Tevens wordt aan de moeders uitgelegd waarom bepaalde materialen en activiteiten (on)geschikt zijn, zodat ze deze wel of niet thuis kunnen toepassen. De moeder worden tevens gestimuleerd om al tijdens het programma te oefenen met de opvoedingstips en taaltips die ze ontvangen en er wordt ook wekelijks teruggekomen op de ervaringen die de moeders hebben opgedaan thuis. De moeders wordt ook getoond hoe ze met weinig geld en middelen toch hele leuke dingen kunnen doen met hun kinderen zowel binnen als buitenshuis.

3. Het emanciperen en versterken van de sociale positie van de moeder
Naast de opvoedingsondersteuning tijdens het programma, vindt ook een informatiegedeelte voor de moeders plaats. Centraal staat het bekrachtigen van de vrouw in haar rol, empowerment. De moeders de vaardigheden en zelfvertrouwen bieden om de situatie onder controle te hebben. Om dit proces te stimuleren is het belangrijk dat de begeleidsters de ‘krachten’ van de moeders benadrukt en niet de ‘zwaktes’ van de moeders. Wij werken altijd uit van het basisidee dat de moeders de basiskwaliteiten bezitten om een goede opvoeder te zijn. Om ontwikkeling in gang te zetten moeten moeders vertrouwen hebben of krijgen in hun eigen mogelijkheden. Empowerment heeft niet alleen positieve effecten op de opvoeding en ontwikkeling van de kinderen maar gaat veel verder. Een groter vertrouwen in eigen kwaliteiten en mogelijkheden maakt dat moeders zich ook op andere terreinen verder ontwikkelen.

Het programma in het kort
Het Moeder en Kind Programma wordt op verschillende plekken in de deelgemeente IJsselmonde aangeboden via peuterspeelzalen en het consultatiebureau van het CJG.
Een groep van 6 tot 12 moeders en hun kinderen tussen 0 en 4 jaar krijgt wekelijks een programma aangeboden. De bijeenkomsten verlopen volgens een vaste structuur. Er vindt informatieoverdracht naar de moeders plaats over verschillende onderwerpen. Denk hierbij aan opvoeden, veiligheid, gezondheid, budgetteren en spel en vrije tijd. Deze onderwerpen zijn afgestemd op de situatie van de ouders. Door middel van groepsdiscussies wordt het betreffende thema behandeld. Dit versterkt het sociale gevoel van de moeders en leren zij van elkaar. Met de kinderen worden ondertussen leeftijdsadequate en stimulerende activiteiten gedaan. Ook hier is het van belang dat de verschillende leeftijden naar elkaar kijken en van elkaar leren (bijvoorbeeld op cognitief of empathisch niveau). Na de pauze gaan de ouders samen met hun kinderen spelen, interactiebevordering tussen moeder en kind. Tijdens dit gedeelte is er ruimte voor praktische, direct toepasbare tips richting de moeders. Het doel van de activiteit en concrete tips voor thuis worden benoemd. De ochtend wordt afgesloten met een korte evaluatie.

Stagiaires 
We stellen hoge eisen aan onze stagiaires. Ze moeten niet alleen contact kunnen leggen en onderhouden met de gezinnen, maar ook een plan van aanpak opstellen. Ze rapporten wekelijks over hun activiteiten met de gezinnen aan hun begeleider . Daarnaast moeten de stagiaires voortgang in de begeleiding monitoren, bijsturen en evalueren.

We verwachten van onze stagiaires dat ze kritisch en ambitieus zijn, betrokken, flexibel, initiatiefrijk, innovatief en alert. Ze moeten goed kunnen luisteren en gesprekken kunnen voeren met mensen uit alle lagen van de bevolking, van alle etniciteiten en van alle leeftijden.

Bureau Frontlijn begeleidt haar stagiaires intensief. De werkbegeleiders kunnen op elk moment van de dag worden geraadpleegd. De stagiaires ontvangen een stagevergoeding conform de richtlijnen van de Gemeente Rotterdam.